Το παρακάτω κείμενο εστάλη από αναγνώστη αστυνομικό στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Policenet.gr.
Διαβάστε επίσης
Όταν η σιωπή γίνεται Κανονικότητα και η θεσμική φθορά καταπίνει το Σώμα
Η Ελληνική Αστυνομία βιώνει τη βαθύτερη κρίση θεσμικής υποβάθμισης και λειτουργικής απαξίωσης των τελευταίων δεκαετιών. Τα μάχιμα αστυνομικά τμήματα λυγίζουν κάτω από την υποστελέχωση, οι υπηρεσίες παλεύουν με ελλείψεις, και το προσωπικό καλείται καθημερινά να λειτουργεί ως μηχανισμός κάλυψης των κρατικών αδιεξόδων, με μοναδικό προσανατολισμό τα στατιστικά: αριθμοί συλλήψεων, ελέγχων, περιπολιών. Όμως πίσω από αυτούς τους αριθμούς κρύβεται μια απεγνωσμένη πραγματικότητα: η κατάρρευση του ανθρώπινου δυναμικού και η πλήρης απογύμνωση της αστυνομικής ταυτότητας.
Τα Συνδικαλιστικά Σωματεία στη σκιά του εαυτού τους
Η Π.Ο.ΑΣ.Υ. και όλες οι υπόλοιπες ομοσπονδίες της αστυνομίας που θεσμοθετήθηκαν με σκοπό να δώσουν φωνή στους ένστολους, σήμερα μοιάζει εγκλωβισμένη σε εσωτερικούς ανταγωνισμούς, προσωπικές στρατηγικές και σκοπιμότητες. Αντί να διασφαλίζει την ενότητα και τη διεκδίκηση, έχει πέσει στην παγίδα του «εκλεκτού ες αεί Υπουργού» που υποστηρίζει απανέκαθεν το δόγμα «διαίρει και βασίλευε». Αποσπάσεις, προνόμια και προσχηματικές θέσεις προσφέρονται επιλεκτικά, καλλιεργώντας ένα κλίμα αδράνειας και αποξένωσης. Ο ένστολος αστυνομικός δεν εκπροσωπείται, δεν ενδυναμώνεται — καθηλώνεται. Το κίνημα δείχνει περισσότερο να αυτοσυντηρείται παρά να αγωνίζεται για θεσμική δικαιοσύνη.
Πέντε Πυλώνες σε Κατάρρευση: Εκπαίδευση, Σχολές, Βαθμολόγιο, Μισθολόγιο, Εργασιακά
Οι αστυνομικές σχολές λειτουργούν ακόμη με υποδομές και προγράμματα άλλων δεκαετιών. Η εκπαίδευση παραμένει αποσπασματική, επιφανειακή και καθόλου εναρμονισμένη με τις σύγχρονες απαιτήσεις όπως η αντιμετώπιση του κυβερνοεγκλήματος, η διαχείριση ενδοοικογενειακής βίας, η δίωξη των οργανωμένων εγκληματικών δικτύων ή οι διαπολιτισμικές σχέσεις.
Βαθμολόγιο ή υποβαθμολόγιο;
Την ίδια στιγμή, το βαθμολόγιο είναι ξεκάθαρα άδικο και αναχρονιστικό. Οι προαγωγές δεν προκύπτουν από αξιολόγηση ουσιαστικών δεξιοτήτων, αλλά βασίζονται σε σχέσεις, παρασκηνιακές μεθοδεύσεις και εξυπηρετήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως παιδιά που εισάγονται στις σχολές μέσω Πανελληνίων εξετάσεων με μόρια άνω των 17.000, μετά από τριετή εκπαίδευση, καταλήγουν στην ίδια επιχειρησιακή μοίρα με Ειδικούς Φρουρούς που προσλαμβάνονται μέσω προκήρυξης και λαμβάνουν μόλις τρεις μήνες βασικής εκπαίδευσης.
Παράδειγμα: ένας νέος αστυνομικός με 3 έτη υπηρεσίας που εισήχθη 18 χρονών και είναι προαπαιτούμενο να παραμείνει 44 χρόνια στο Σώμα βάσει του νόμου που επιτάσσει 40 και 62, για να εξελιχθεί μαθαίνει αποστήθιση τους οργανικούς νόμους μια άλλης εποχής και εκατοντάδες άρθρα του Ποινικού Κώδικα και της Ποινικής Δικονομίας, αφού επιτύχει στις εξετάσεις στα 45 έτη του θα είναι Αστυνόμος Β’ με οργανική Ανθυπαστυνόμου και θα παραμείνει στον ίδιο βαθμό μέχρι τα 62 του, δηλαδή 17 χρόνια στάσιμος !!
Μισθολόγιο σε άλλα μέτρα και σταθμά
Το ειδικό μισθολόγιο αποτελεί πλέον προσβολή προς την αφοσίωση και τον επαγγελματισμό του έλληνα αστυνομικού. Παρά τις αποφάσεις της δικαιοσύνης και τις υποσχέσεις των κυβερνήσεων, οι αστυνομικοί συνεχίζουν να αμείβονται χαμηλότερα από οποιονδήποτε άλλο ένστολο. Υπερωρίες, νυχτερινά, αργίες, επιχειρησιακές δράσεις — όλα είτε παραμένουν απλήρωτα είτε αποζημιώνονται με τραγικές καθυστερήσεις. Η εργασιακή ανασφάλεια δεν περιορίζεται στο οικονομικό — έχει πλέον βαθιά ψυχολογικές επιπτώσεις.
Η Πλήρης Αποδόμηση της Αποστολής
Η ΕΛ.ΑΣ. έχει μετατραπεί σε φορέα πάρεργων, μακριά από την πυρηνική της αποστολή. Συνοδείες ψυχικά ασθενών και ανηλίκων, ελέγχοι για κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα από εφήβους — καθήκοντα που μοιάζουν περισσότερο με «δημοτική αστυνομία ηθών» παρά με λειτουργούς δημόσιας τάξης.
Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε με τραγικό τρόπο αυτή την εργαλειοποίηση. Οι αστυνομικοί ήταν παρόντες όλο το 24ωρο, χωρίς τα μέσα προστασίας, χωρίς θεσμική υποστήριξη, αναλαμβάνοντας καθήκοντα επιτήρησης, επιβολής προστίμων και διαχείρισης κοινωνικής έντασης. Όταν ήρθε η ώρα της αναγνώρισης, τιμήθηκαν — δικαίως — οι υγειονομικοί. Ο αστυνομικός δεν αποκόμισε ούτε ένα “ευχαριστώ” για τα αυτονόητα.
Μεταθέσεις και Οργανωτική Ανομία
Το ΠΔ που ορίζει τις μεταθέσεις έχει στην πράξη καταργηθεί. Επικρατεί πλήρης ανομία με προσχηματικά κοινωνικά κριτήρια, εικονικές ασθένειες και νόσους και κατασκευασμένες οικογενειακές συνθήκες που χρησιμοποιούνται από μερίδα προσωπικού για τη διευκόλυνση ευνοϊκών τοποθετήσεων. Οι μάχιμοι μένουν εγκλωβισμένοι σε υπηρεσίες υψηλής έντασης, ενώ άλλοι επωφελούνται για καριέρες χωρίς επιχειρησιακή συμμετοχή. Οι πρόσφατες αναδιοργανώσεις ήταν καθαρά σημειολογικές, έγινε απλά μια αλλαγή ονομάτων, σφραγίδων και πινακίδων χωρίς ουσιαστική μεταρρύθμιση.
Ένα Σώμα που φθείρεται και περιμένει
Η ΕΛ.ΑΣ. σήμερα δεν λειτουργεί, φθείρεται. Η κατάσταση συγκρίνεται σε δυσκολία ακόμη και με την περίοδο του 1995. Το ανθρώπινο δυναμικό υποτιμάται, απογοητεύεται και αποξενώνεται από την αποστολή του. Ο συνδικαλισμός σιωπά, την ώρα που η βάση αρχίζει να αφυπνίζεται. Τα πρωτοβάθμια σωματεία απαιτούν ουσιαστική διεκδίκηση, εκδημοκρατισμό και αλλαγή πορείας. Αν η κεντρική Ομοσπονδία δεν ανακτήσει τον θεσμικό της ρόλο, η αλλαγή θα έρθει από κάτω — και τότε θα είναι αργά για όλους.
«Ο αστυνομικός δεν ζητά χάρη. Ζητά δικαιοσύνη, αξιοκρατία και αλήθεια. Κι αυτή η αλήθεια πρέπει να ειπωθεί χωρίς φόβο, χωρίς εξαρτήσεις, χωρίς εκπτώσεις.»
Η ΕΛ.ΑΣ. βρίσκεται σε καμπή. Αν δεν επαναπροσδιοριστεί ο θεσμικός της ρόλος, αν δεν θωρακιστεί θεσμικά και ανθρώπινα, το Σώμα δεν θα λειτουργήσει — θα καταρρεύσει. Και αυτή τη φορά, η ευθύνη δεν θα είναι συλλογική. Θα είναι πολιτική, οργανωτική και συνδικαλιστική.
Προτάσεις και συμπεράσματα
Οι προτάσεις αναδιάρθρωσης της ΕΛ.ΑΣ. οφείλουν να εστιάσουν σε μια θεμελιώδη θεσμική και λειτουργική αναγέννηση του Σώματος.
Αρχικά, είναι απαραίτητο να θεσμοθετηθούν διακριτές κατηγορίες εισόδου και εξέλιξης για τους αστυνομικούς που εισέρχονται μέσω Πανελλαδικών εξετάσεων και εκείνους που προσλαμβάνονται ως Ειδικοί Φρουροί, προκειμένου να υπάρξει αξιοκρατική διαφοροποίηση βάσει προσόντων και εκπαίδευσης ή να επιβληθεί μια μέθοδος αξιοκρατικής εισόδου!
Παράλληλα, απαιτείται πλήρης αναβάθμιση των αστυνομικών σχολών με εκσυγχρονισμένα προγράμματα σπουδών, συνεργασίες με ΑΕΙ και ενίσχυση της διαρκούς επιμόρφωσης μέσω θεματικών ειδικεύσεων όπως κυβερνοέγκλημα, ενδοοικογενειακή βία και κρίσεις δημόσιας τάξης.
Το βαθμολόγιο πρέπει να αναδομηθεί ώστε να βασίζεται σε επιχειρησιακές επιδόσεις και κοινωνική δράση, ενώ οι αναχρονιστικές προαγωγικές εξετάσεις να αντικατασταθούν από σύγχρονα μοντέλα αξιολόγησης.
Η μισθολογική πολιτική οφείλει να ευθυγραμμιστεί με εκείνη άλλων ένστολων σωμάτων ευρωπαϊκών χωρών, με πλήρη καταγραφή και πραγματική αποζημίωση νυχτερινών, αργιών και έκτακτων επιχειρήσεων, και πρόβλεψη επιδομάτων επικινδυνότητας και ψυχολογικής φθοράς. Στο πεδίο των μεταθέσεων, απαιτείται ψηφιακή πλατφόρμα διαφάνειας και ανεξάρτητος μηχανισμός ελέγχου, με αυστηρές ποινές για παρατυπίες που υποβαθμίζουν τη δικαιοσύνη στο εσωτερικό του Σώματος.
Εξίσου σημαντική είναι η νομοθετική οριοθέτηση του αστυνομικού ρόλου, με αποδέσμευση από πάρεργα όπως συνοδείες ή ελεγκτικά καθήκοντα πρόνοιας, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η ΕΛ.ΑΣ. ως πυλώνας δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Τέλος, το συνδικαλιστικό κίνημα χρειάζεται καταστατική αναδιάρθρωση, ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής και θεσμικό έλεγχο , ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη της βάσης και να αναδειχθεί ως θεματοφύλακας των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ένστολου προσωπικού.
Χωρίς αυτές τις στοχευμένες μεταρρυθμίσεις, η ΕΛ.ΑΣ. δεν θα μπορέσει να εξελιχθεί, αντίθετα, θα συνεχίσει να υπονομεύεται εκ των έσω, με συνέπειες όχι μόνο για το προσωπικό αλλά για το κράτος δικαίου στο σύνολό του.