Το βράδυ της περασμένης Δευτέρας στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών ο 27χρονος Σύρος Χαλίντ Ντάιμπς ετοιμαζόταν να ολοκληρώσει το σύντομο πέρασμά του από την πρωτεύουσα της Ελλάδας. Είχε φτάσει το προηγούμενο πρωί στον Πειραιά με το έκτακτο δρομολόγιο ακτοπλοϊκής εταιρείας, που μετέφερε 1.691 πρόσφυγες και
μετανάστες από τη Λέσβο και τη Χίο. Μαζί με άλλους 30 συμπατριώτες του –την ίδια ομάδα με την οποία επιβιβάστηκε στη φουσκωτή βάρκα των διακινητών στα τουρκικά παράλια– διανυκτέρευσαν σε ξενοδοχείο της Ομόνοιας πληρώνοντας 15 ευρώ έκαστος. Με το ξημέρωμα ενημερώθηκαν και για τους επόμενους σταθμούς του ταξιδιού: πρώτη στάση Θεσσαλονίκη και επόμενη στα ελληνοσκοπιανά σύνορα. Το τρένο του ΟΣΕ που αναχωρούσε από την Αθήνα τα μεσάνυχτα της Δευτέρας θα τους έφερνε ένα βήμα πιο κοντά στην έξοδο.
Η ζήτηση για σιδηροδρομικά εισιτήρια προς Θεσσαλονίκη ήταν τόσο μεγάλη εκείνο το βράδυ που από νωρίς οι θέσεις είχαν εξαντληθεί. Στο τρένο πέρα από τους καθήμενους θα επιβιβάζονταν και περίπου 80 όρθιοι. Οσοι μάταια παρακαλούσαν στα αγγλικά την υπάλληλο της βάρδιας να τους εκδώσει εισιτήριο, όπως μια ομάδα νεαρών Σύρων και Λιβανέζων, ανηφόριζαν έπειτα μέχρι το Πεδίον του Αρεως για να φύγουν με τα ΚΤΕΛ Αττικής. Υπάλληλοι της εταιρείας είχαν ήδη προνοήσει. Μαθαίνοντας για το έκτακτο δρομολόγιο με τους μετανάστες είχαν τοποθετήσει από το πρωί της Κυριακής αφίσα στην Πλατεία Ομονοίας που ενημέρωνε τους νεοαφιχθέντες πώς μπορούν να μεταβούν στη Θεσσαλονίκη οδικώς. Με τη βοήθεια Σύρου που ζει χρόνια στην Ελλάδα μετέφρασαν το κείμενο με τις οδηγίες στα αραβικά και έβαλαν και έναν μικρό χάρτη που έδειχνε από πού αναχωρούν τα λεωφορεία.
«Θέλαμε να πάρουμε και εμείς ένα μικρό κομμάτι της πίτας. Λόγω της κρίσης έχει μειωθεί και η δική μας δουλειά κατά 40%», είπε στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος των ΚΤΕΛ Αττικής, Γιάννης Παππάς. «Μέχρι τώρα οι μετανάστες ταξίδευαν κυρίως με τον ΟΣΕ που έχει πιο χαμηλά εισιτήρια. Και εμείς όμως τους δίνουμε τη δυνατότητα να κάνουν μια μεταφορά αξιοπρεπή και φορολογητέα». Ο όγκος των μεταναστών και προσφύγων που είχαν φτάσει εκείνες τις ημέρες στην Αθήνα από τα νησιά ήταν τόσο μεγάλος που τα ΚΤΕΛ Αττικής έβαλαν στα δρομολόγιά τους και διώροφο λεωφορείο. Τα επόμενα πρωινά στις πλατείες Ομονοίας και Βικτωρίας δεν κυκλοφορούσαν οι αφιχθέντες της Κυριακής, αλλά νέοι όπως ο 20χρονος Αφγανός Ρεσβάν Σιντίκι, που είχε έρθει με το πλοίο της γραμμής από την Κω. Οπως φαίνεται και από μαρτυρίες ξενοδόχων, τους τελευταίους μήνες η πλειονότητα των μεταναστών κατευθύνεται από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη με διαδικασίες εξπρές.
Ιδιοκτήτης ξενοδοχείου κοντά στην οδό Αχαρνών, που διαθέτει εδώ και περίπου δύο χρόνια 33 από τα 186 δωμάτιά του αποκλειστικά σε Σύρους πρόσφυγες, παρατηρεί ότι οι συνήθειες των πελατών του έχουν αλλάξει. Οπως λέει στην «Κ», ενώ πέρσι έμεναν για 15 έως 30 ημέρες, πλέον οι περισσότεροι φεύγουν έπειτα από τρεις έως έξι ημέρες. Ενδεχομένως αυτό να μαρτυρά και μια αλλαγή στους τρόπους διακίνησης, καθώς πέρυσι πρόσφυγες στο ίδιο ξενοδοχείο με τους οποίους είχε μιλήσει η «Κ» προσπαθούσαν να αγοράσουν πλαστές ταυτότητες για να ταξιδέψουν αεροπορικώς στην Ευρώπη. Φέτος, όπως φαίνεται από νέες μαρτυρίες, προτιμούν να διασχίσουν με τα πόδια τα ελληνοσκοπιανά σύνορα. Οικονομικά τους συμφέρει περισσότερο, καθώς τα πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα και τα αεροπορικά εισιτήρια τους στοίχιζαν από 3.000 έως 5.000 ευρώ, ενώ το οδικό ταξίδι αρχικά μέχρι τη Σερβία συνήθως δεν ξεπερνά τα 900 ευρώ. Οπως λέει ελεγκτής του ΟΣΕ στην «Κ», στις αρχές του χρόνου κάποιος μετανάστης συνήθως αγόραζε μαζικά σιδηροδρομικά εισιτήρια για ομοεθνείς του. Πλέον, ο τρόπος μετάβασης στη Θεσσαλονίκη έχει διαδοθεί τόσο πολύ που δεν χρειάζεται η μεσολάβηση διακινητών σε αυτό το κομμάτι του ταξιδιού. Στα γκισέ εμφανίζονται αυτοί που θα ταξιδέψουν.
«Πολεμικός τουρισμός»
Η διαφορά φαίνεται και στην ξενοδοχειακή αγορά της Θεσσαλονίκης. Ειδικά σε επιχειρήσεις της οδού Εγνατίας. «Εχουμε το σύνδρομο του πολεμικού τουρισμού» λέει στην «Κ» ξενοδόχος της Θεσσαλονίκης που διαθέτει τα μισά από τα 52 δωμάτιά του σε πρόσφυγες. «Δουλεύουμε πλέον σταθερά με αυτούς και έχει αυξηθεί ο αριθμός τους. Μένουν το πολύ μια, δυο μέρες και μετά φεύγουν βόρεια, φτάνουν στα σύνορα και ακολουθούν τις γραμμές του τρένου».
Το έκτακτο δρομολόγιο του περασμένου Σαββατοκύριακου πραγματοποιήθηκε ύστερα από επικοινωνία που είχε το υπουργείο Ναυτιλίας με την εταιρεία Blue Star Ferries. Οι 1.691 μετανάστες και πρόσφυγες (1.344 από Λέσβο και 347 από Χίο) πλήρωσαν εισιτήριο και έφτασαν στον Πειραιά συνοδεία έξι αστυνομικών της Διεύθυνσης Αλλοδαπών. Ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, εδώ και ημέρες ζητούσε να ληφθούν μέτρα για την αποσυμφόρηση του νησιού, ενώ μέσα στην εβδομάδα μετανάστες στη Λέσβο διαδήλωσαν στο λιμάνι, ζητώντας να φεύγουν πιο γρήγορα για τον Πειραιά, καθώς η διαδικασία ταυτοποίησής τους διαρκεί 3-4 ημέρες. Η ροή πάντως προς την Αθήνα συνεχίζεται στα τακτικά ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Σταθερά σε κάθε πλοίο της γραμμής από τη Λέσβο επιβαίνουν περισσότεροι από 300 πρόσφυγες και μετανάστες.
του Γιάννη Παπαδόπουλου
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
bloko.gr