Σε ένα ιστορικό διάγγελμα του προς τον αμερικανικό λαό, ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε την Τρίτη ότι θέτει σε κίνηση τις διαδικασίες για το οριστικό κλείσιμο της φυλακής του Γκουαντάναμο στην Κούβα.
Ο κόλπος του Γκουαντάναμο βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Κούβας, με τη διαμόρφωση του εδάφους να δημιουργεί την αίσθηση ενός φυσικού οχυρού. Η παρουσία των αμερικανών στο κουβανικό κόλπο έχει βεβαίως μακρά ιστορία. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η περιοχή χρησιμοποιήθηκε από αμερικανούς στρατιώτες στη μάχη τους κατά των Ισπανών κατά τη διάρκεια του ισπανοαμερικανικού πολέμου.
Η συμφωνία μίσθωσης που υπέγραψε ο Ρούσβελτ
Στις 23 Φεβρουαρίου του 1903 υπεγράφη συμβόλαιο με το οποίο η Κούβα μίσθωνε επ'αόριστον στις ΗΠΑ το νότιο τμήμα του κόλπου. Η συμφωνία που υπέγραψε ο φιλοαμερικανός τότε πρόεδρος της Κούβας Τ. Εστράδα με τον Αμερικανό πρόεδρο Θίοντορ Ρούσβελτ το 1903 προέβλεπε μίσθωση της περιοχής στις ΗΠΑ και δημιουργία αμερικανικής βάσης. Το συμβόλαιο συμπεριελήφθη στο ίδιο το Σύνταγμα της Κούβας και με αυξημένη μάλιστα τυπική ισχύ.
Μετά την ανάληψη της εξουσίας στην Κούβα, ο Φιντέλ Κάστρο θεώρησε παράνομη τη συμφωνία και προσπάθησε συστηματικά να την ακυρώσει με καταγγελίες σε διεθνείς οργανισμούς. Εκτός από στρατιωτική βάση, οι αμερικανοί χρησιμοποίησαν στο παρελθόν το Γκουαντάναμο και ως κέντρο παραμονής προσφύγων, ενώ επιχειρήθηκε και η μετατροπή του σε κέντρο για πρόσφυγες φορείς του Aids, κάτι που ωστόσο κρίθηκε αντισυνταγματικό από τα αμερικανικά δικαστήρια.
Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας και η δημιουργία των φυλακών
Στις 11 Ιανουαρίου του 2002 το Γκουαντάναμο άρχισε να λειτουργεί ως φυλακή υψίστης ασφαλείας για υπόπτους τρομοκρατίας και μέλη των Ταλιμπάν και της Αλ-Κάιντα, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» που κήρυξε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους.
Οι φυλακισμένοι στην αμερικανική βάση δεν απολάμβαναν της προστασίας της Συνθήκης της Γενεύης, ενώ δικάζονταν από στρατοδικεία του Γκουαντάναμο ή παράμεναν σε κράτηση επ'αόριστον άνευ δίκης.
Πολλοί πρώην κρατούμενοι κατήγγειλαν ότι υπέστησαν πολύ σκληρά βασανιστήρια που περιελάμβαναν στέρηση ύπνου, ηλεκτροσόκ, σεξουαλικά βασανιστήρια, εξευτελισμό, εικονικές εκτελέσεις κ.α.
http://www.thetoc.gr