Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν λίγα χρόνια στο περιοδικό Psychological Science αθώοι ενήλικες, μπορούν να πειστούν μέσα σε λίγες ώρες να ομολογήσουν ότι διέπραξαν εγκλήματα που δεν έκαναν στην πραγματικότητα, όπως είναι για παράδειγμα η επίθεση με όπλο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα είναι ικανά να αφομοιώνουν τις ιστορίες που ακούν, προσθέτοντας μάλιστα από μόνοι τους πλούσιες και λεπτομερείς περιγραφές γεγονότων που δεν έγιναν στα αλήθεια ποτέ.
Διαβάστε επίσης
«Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι οι πλαστές αναμνήσεις διάπραξης εγκλημάτων είναι εκπληκτικά εύκολο να δημιουργηθούν και μπορούν να έχουν τις ίδιες πολύπλοκες λεπτομέρειες όπως οι αληθινές αναμνήσεις», δήλωσε η Julia Shaw, ψυχολόγος και επικεφαλής ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Bedfordshire στην Αγγλία.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η έρευνα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο British Columbia του Καναδά, ζήτησαν από τους υπεύθυνους φοιτητικών συλλόγων να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο για συγκεκριμένα γεγονότα, που θα μπορούσαν να έχουν βιώσει οι φοιτητές τους, σε ηλικίες 11 με 14, ζητώντας όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες.
Ζήτησαν από τους υπεύθυνους των συλλόγων να μη συζητήσουν τις συγκεκριμένες ερωτήσεις με τους φοιτητές τους, οι οποίοι κλήθηκαν στη συνέχεια σε τρεις συνεντεύξεις, διάρκειας 40 λεπτών.
Οι συνεντεύξεις
Στην πρώτη συνέντευξη, οι ερευνητές μίλησαν στον κάθε φοιτητή για δύο γεγονότα που ο ίδιος έζησε στα εφηβικά του χρόνια: ένα πραγματικό και ένα φανταστικό (χωρίς να του αποκαλύψουν ότι το ένα από τα δύο γεγονότα ήταν πλαστό). Το πλαστό γεγονός περιλάμβανε τη διάπραξη ενός εγκλήματος ένω ταυτόχρονα περιείχε μερικές αληθινές λεπτομέρειες από τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο στη ζωή του φοιτητή, σύμφωνα με τις απαντήσεις που είχαν δοθεί στα αρχικά ερωτηματολόγια.
Κάθε φορά που κάποιος φοιτητής δυσκολευόταν να περιγράψει το πλαστό γεγονός, οι ερευνητές τον παρότρυναν να συνεχίσει, λέγοντας του ότι αν εφαρμοστούν ειδικές στρατηγικές μνήμης ο ίδιος θα είναι σε θέση να θυμηθεί όλες τις λεπτομέρειες, που έχει λησμονήσει.
Στις επόμενες δύο συνεντεύξεις οι ερευνητές ζήτησαν από τους φοιτητές να θυμηθούν όσο πιο πολλά μπορούσαν τόσο από το πλαστό όσο και από το φανταστικό γεγονός.
Τα ευρήματα
Από τους 30 φοιτητές που συμμετείχαν στο πείραμα οι 21 ανέπτυξαν μια ψευδή μνήμη ενός εγκλήματος.
Μάλιστα, από τους 20 στους οποίους εμφυτεύτηκε η μνήμη για κάποιου είδους επίθεση, οι 11 ανέφεραν αρκετές λεπτομέρειες σε σχέση με τις εμπειρίες τους με την αστυνομία.
«Η έρευνα δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε να αναπτύξουμε πλούσιες ψευδείς αναμνήσεις από εγκληματικά γεγονότα», εξηγεί η Shaw, επισημαίνοντας ότι το γεγονός ότι οι φοιτητές αφομοίωσαν πλήρως ψευδή γεγονότα σχετίζεται άμεσα με την τεράστια προσαρμοστικότητα και ελαστικότητα της μνήμης.